‘Leg je kindje wakker, maar slaperig op een vaste tijd in bed. 19.00 is een goede tijd. Houdt overdag vast aan een helder schema. Slaap zal nu vanzelf volgen.’ Dat is ongeveer de strekking van elk boek over slapen en jonge kinderen. Het gaat volkomen voorbij aan alle andere dingen die invloed hebben op slaap. In slaap vallen gebeurt niet om zeven uur ’s avonds: het is een gevolg van een hele dag!

Beweging en slaap

Beweging is één van de belangrijkste dingen voor slaap. Als je de hele dag passief bent geweest, is je lijf simpelweg niet moe. Vaak vergeten we dat voor onze kindjes. Ze brengen dagen door in wipstoeltje, kinderwagen en de box, en we hopen vervolgens op een goede nacht slaap.

Het is echter van wezenlijk belang dat een kindje overdag veel vrijheid en beweging krijgt. Ja, ook als hij zes maandjes is. Dat is om twee redenen.

1. Een kindje moet fysiek moe zijn om te kunnen slapen
2. Als een kindje overdag geen tijd krijgt nieuwe dingen te oefenen, zal hij het ’s nachts doen.

Je kent het misschien wel met omrollen: het advies is om je kindje dit zoveel en zo vaak mogelijk te laten oefenen overdag, zodat hij het ’s nachts ook kan doen als het nodig is. Dat oefenen geldt eigenlijk voor elke nieuwe vaardigheid die hij leert.

Ik heb regelmatig naast mijn zoontje gezeten die op handen en voeten zat te wiegen in zijn bedje om 2 uur ’s nachts. Stel nou dat dit zijn enige oefenmomentje zou zijn geweest, dan zou hij behoorlijk wat nachten in de weer zijn geweest om dit te leren.

Als je overdag veel tijd en ruimte geeft om die nieuwe vaardigheid onder de knie te krijgen, dan verstoort het voor een kortere periode de nachten. Want ja, elke baby oefent zijn nieuwe trucjes ook in de avond en midden in de nacht.

Buiten zijn

Buiten zijn, de natuur in gaan, is één van de belangrijkste dingen die je kan doen voor een kindje. Van oudsher zijn we verbonden met de natuur, en het is dé plek om te zijn om tot rust te komen en te groeien.

Niet alleen voor ons als volwassenen, maar ook voor kinderen. Eigenlijk zou een kindje voor een optimale nacht slaap minstens twee uur buiten moeten zijn. Als ik heel eerlijk ben: hier komen wij zelden aan thuis. Tenzij het mooi weer is en de kinderen de hele dag in de tuin rennen.

Het is zo’n drempel om op pad te gaan, helemaal met jongere of meerdere kinderen. Want wat doe je nou eigenlijk in het bos met een dreumes die alleen kan kruipen?

Je kan op een aantal manieren hieraan tegemoet komen. Investeer in een goed en mooi buitenpak voor je kindje. Waterdichte slofjes zorgen ervoor dat voetjes droog blijven, en een mooi (softshell-)pakje beschermt de rest. Voor iets oudere kindjes kan je eventueel een opklapbaar potje meenemen, als het een probleem is qua zindelijkheid.

Je hoeft niet enkel het bos in om naar buiten te kunnen. Er bestaan speciale buitenslaaphuisjes waar kindjes buiten kunnen slapen. Ook kan je zelf gaan wandelen met je kindje in de draagzak of kinderwagen. Maar als je zelf doodmoe bent, is dat misschien niet altijd de leukste optie…

Rust

Ondanks dat we geneigd zijn te denken dat slaap vooral een biologisch proces is (einde dag> slaaphormoon > moe > slaap), is het net zo veel een psychisch proces. Een gevoel van veiligheid en gehechtheid is essentieel voor goede slaap.

In slaap vallen als je zo alert mogelijk probeert te blijven lukt je waarschijnlijk niet. Een situatie die waarschijnlijk elke moeder kent, is dat ze gaat liggen om te slapen… om vervolgens alleen maar bij elke piep of kreun van je kindje weer omhoog te zitten. En blijft je kindje wèl stil, dan vraag je je af of alles wel goed gaat.

Voor kinderen is het net zo belangrijk om rust te hebben in hun lijfje en hoofd. Hoe? Het lijfje kan door beweging moe worden. Het hoofd krijgt rust door de natuur, lichaamscontact en een gevoel van veiligheid.

Daarnaast hebben veel prikkels van buitenaf invloed op de nacht slaap. Zo kunnen filmpjes en andere angstige gebeurtenissen, de nacht slaap negatief beïnvloeden doordat je kindje er nare dromen over krijgt.

Kinderen hebben rust en liefde nodig om al prikkels te verwerken en zich over te durven geven aan slaap. Hoe jonger een kindje is, hoe instinctiever die drang naar onze aanwezigheid is. Vaak slapen kindjes daarom rustig anderhalf tot drie uur als ze tegen je aan liggen, maar schrikken ze elke 40 minuten wakker als ze alleen liggen.

Rust rond bedtijd krijgen

Manieren om rust in het hoofd te krijgen voor bedtijd zijn de volgende:

1. Let op de prikkels die overdag binnenkomen. Even een paar filmpjes op Youtube kunnen een behoorlijke impact hebben op een jong kindje dat niet kan plaatsen wat er gebeurt. Maar ook felle lichten, drukke omgevingen en harde geluiden kunnen veel impact hebben.Door de dag af te sluiten met een wandeling buiten, kan je kindje deze prikkels verwerken.

2. Sluit samen in alle rust te dag af. Zorg voor een helder bedritueel waar je kindje van jouw volle aandacht en liefde kan genieten. Door je kindje op te vullen met liefde, knuffels en verbinding, worden eventuele angsten al vele malen minder. Door samen de dag door te nemen en drie dingen te benoemen waar jullie dankbaar voor zijn, gaat je kindje met een gerust gevoel de nacht in.

3. Breng je kindje ‘terug in zijn lichaam’. Het klinkt wat zweverig, maar het betekent gewoon dat je je kindje helpt om weer even zijn hele lijfje te voelen. Een massage, strelen, kietelen of stoeien kan je kleintje helpen om helemaal tot rust te komen.

4. Wees er helemaal en omarm wat er komt rond bedtijd. Bedtijd is voor ons als ouders vaak heel fijn: de dag is bijna voorbij, even een moment voor jezelf. Voor je kindje is het juist spannend en betekent het vaak dat hij alleen gelaten wordt.

Probeer ruimte te maken bij jezelf om je kindje helemaal te zien en alle emoties eruit te laten komen. Soms kan dat een flinke huilbui betekenen, of dat hij zich enorm tegen je afzet.

Probeer emotioneel beschikbaar te zijn en je kindje te helpen de laatste dingen te verwerken. Als je dat in rust kan opvangen, gaat je kindje daarna een betere nacht tegemoet – en jij dus ook.

Wil je hier meer over leren?

In de online cursus ‘Slaap Vanuit Verbinding’ gaan we dieper in op hoe slapen werkt, wat helpt en wat tegenwerkt. Ook leer je liefdevolle methodes om – vanuit verbinding – een betere nacht slaap te krijgen met je kindje. Meer informatie vind je hier!