Voordat een gezin bij elkaar op de kamer kruipt in een familiebed, is vaak de vraag: ‘hoe werkt dat dan?’. Vaak hoor je alleen de verzonnen nadelen zoals: dat kind slaapt noooooit meer in zijn eigen bed. Of juist enkel de positieve kanten: wat zijn we allemaal gelukkig en we slapen hand in hand. Maar wat zijn nou eigenlijk reële nadelen van een familiebed?

Wat een familiebed is en wat er de voordelen van zijn, heb ik onlangs beschreven. Het is echter niet gek als je je afvraagt of het allemaal wel rozengeur en maneschijn is. En ja, er zitten ook een aantal nadelen aan. Wat kan je verwachten en wat kan je eraan doen?

1. Als iemand ziek is, slaap je allemaal beroerd, of verhuis je naar een andere kamer

Als jij of je kind ziek wordt, is een familiebed natuurlijk geen handige oplossing. Een emmertje naast je bed is ineens een stuk minder eenvoudig als je in het midden ligt. En jawel, bij de eerste boog spuug van je kind kan het zomaar gebeuren dat je er zelf onder zit. (Echt waar. En op vakantie is dat nog veel onhandiger als je geen reserve beddengoed mee hebt voor 2 bedden. Zucht.)

In geval van ziekte is het daarom heel handig tóch een extra slaapkamer paraat te hebben: je trekt het vieze beddengoed van het bed af en verhuist met je zieke kind naar een andere kamer, waar een emmertje wel naast het bed past en de wc op twee stappen loopafstand is. Dus hou die logeerkamer paraat voor onvoorziene nachten – je bent jezelf dankbaar.

Is er iemand snotverkouden, met alle bijkomende snurk- en rochelgeluiden? Ook dan is het fijn als je iemand op een andere kamer kan laten slapen. Zo voorkom je dat iedereen een slechte nacht maakt doordat één persoon zoveel lawaai maakt.

2. (Het gebrek aan) zindelijkheid en beweeglijke kinderen

Ik las ooit eens als voordeel dat je bij een familiebed zo makkelijk éven een kind opschuift naar een nabijgelegen bed als hij een ongelukje heeft, handdoekje over de natte plek en doorslapen. Nou, zindelijkheid en een familiebed zijn wat mij betreft geen goede combinatie. Zeker niet bij een kind dat de neiging heeft het hele bed door te schuiven.

Laten we eerlijk zijn: nachtelijke urine stinkt, dus een nacht doorslapen op een vochtige handdoek is om misselijk van te worden. En als je kind dan ook per ongeluk tegen de deken van een ander kind aanligt, dan heb je gewoon 2 natte dekens, dekbedden en een vies hoeslaken en molton. Ik vind het in ieder geval geen succes.

Maar eerlijk is eerlijk, ik weet dat er ouders zijn die het juist al groot voordeel ervaren om samen te slapen. Ze worden eerder wakker door de signalen van hun kind en voorkomen daarmee al ongelukjes voor ze plaatsvinden. Daarnaast worden ze sneller en makkelijker wakker gemaakt door hun kind als hij wil plassen, en kunnen ze met één stap naast het bed gelijk even helpen.

Er zijn dus voor- en nadelen aan het zindelijk maken in een familiebed. De ongelukjes die gebeuren zijn wat mij betreft in een familiebed dan gewoon net wat vervelender dan in een eigen bed.

3. Je kinderen uit logeren laten gaan

Samen slapen in één bed en in één kamer is knus, veilig en gezellig. En natuurlijk ook gewoon een beetje lawaaierig. Diepe ademhalingen, wat gewoel, soms wat gemompel tijdens een droom: er zijn talloze kleine geluidjes gedurende de nacht. Die geluide werken geruststellend als een kindje wakker wordt, want hij weet gelijk dat hij niet alleen is.

Maar als je kleintje dan uit logeren gaat bij iemand anders, kan het zomaar gebeuren dat hij helemaal alleen in een groot logeerbed belandt. Die omschakeling hoeft natuurlijk niet voor problemen te zorgen, maar het kan voor een kind wel een drempel zijn om elders te slapen. De oplossing is simpel: lekker uit logeren en bij opa en oma op de slaapkamer, of niet meer uit logeren ;).

Geintje natuurlijk, onze oudste heeft er geen probleem mee om uit logeren te gaan – maar verzucht wel altijd tevreden dat ze het fijn vindt om weer samen te slapen in het grote bed met iedereen.

4. Op vakantie gaan naar een huisje of tent met allemaal kleine slaapkamers

Op vakantie gaan is altijd een beetje spannend voor (jongere) kinderen. Een nieuwe omgeving, een nieuwe slaapplek en andere geluiden. En vaak is daarbij de indeling van een huisje of tent niet ingericht op een gezin dat samen slaapt.

Tot nog toe is het voor ons nooit een probleem geweest en wisten we onszelf wel bij elkaar te persen. Wilde dat niet, dan sliep één van ons met de kinderen en de ander apart. Onze laatste vakantie sliep mijn man met onze zoon, en ik met onze dochter op één slaapkamer. Heerlijk romantisch op vakantie ;).

5. Romantiek en seksualiteit vinden buiten je bed plaats

Ah, romantiek. Eén van de eerste reacties die wij kregen toen we vertelden dat we allemaal op één kamer sliepen, was een nogal grappige. “Ha, dan hebben jullie nu een anti-conceptie-bed! Dus jullie houden het er bij twee?” Een paar maanden later was ik zwanger van de derde. Huh?! Hoe kan dat?! Seks buiten het bed?

Nou… eh… ja, dat kan. Je romantische leven hoeft niet als een kaartenhuis in te storten als je je slaapplek deelt met je kinderen. Slapen en seks doe je (doorgaans) niet tegelijkertijd, dus dat kan je ook prima ergens anders doen.

Ik las in een andere blog de opmerking ‘zolang ze er doorheen slapen, kan je prima in bed gemeenschap hebben’, maar dat lijkt me niet bepaald ontspannen en romantisch. Maar hé, wat werkt, dat werkt!

6. Soms word je wakker van een elleboog in je gezicht of een knie in je oksel

Toen onze dochter nog op haar eigen kamer sliep, viel ze wel eens uit bed. Nu we samen op één kamer liggen gebeurt dat gelukkig niet meer, maar vaak eindigt een knie of elleboog van haar in mijn bed. Als ze onrustig slaapt, word ik soms wel drie keer wakker om haar terug te duwen in haar eigen bed (maar die nachten zijn zeldzaam gelukkig).

Ons zoontje kruipt soms net zo lang slapend door het bed tot hij lichaamscontact maakt. Vaak wurmt hij een handje ergens tussen, voel je voetjes onder je buik duwen of duwt hij z’n voorhoofd tegen iemand aan. Dat is soms een nadeel, want je wordt er toch even wakker door. Aan de andere kant: als hij in z’n eigen bedje zou slapen in z’n kamer, was dat het moment geweest dat hij zou huilen om een knuffel. Dus dan liever zo, dan over de gang moeten lopen midden in de nacht.

7. Als lichte slaper kan je investeren in oordopjes

De één mompelt, de ander snurkt en de laatste kan hele verhalen vertellen in z’n slaap. Als lichte slaper kan je dan prima investeren in goede oordopjes, zodat je niet de hele nacht wakker wordt. En als er echt iets is, hoor je ze vanzelf – of ze maken je wakker door over je heen te klimmen.

8. Uitslapen en vroege vogels

Ik word vroeg wakker. De kinderen ook. Mijn man… niet. Om zeven uur de lamp aan en verhaaltjes voorlezen kan, maar wordt met een hoop gemopper begroet. En soms lig ik zelf wat later in bed, en dan kan ik niet wat langer blijven liggen en de kinderen met een bak speelgoed nog even in hun slaapkamer zetten.

Anderzijds kan je wel nog wat dommelen terwijl de kinderen alvast samen een boekje lezen en wat spelen. Je hebt er alleen wat meer last van :). Of een familiebed dan een voordeel is, ligt er helemaal aan of je wel of niet van uitslapen houdt.

9. Niet al je beddengoed matcht

Waarschijnlijk is dit lang niet voor iedereen een probleem, maar ik ben wel een groot fan van een nette, opgeruimde slaapkamer met allemaal hetzelfde beddengoed. Maar om nou vier keer hetzelfde setje aan te schaffen? Dat loopt al snel flink op qua kosten. Buiten dat: de één is gek op tractors en de andere op haar vlinderdekbed. Hou je het beddengoed van mij en mijn man over, maar zie punt 4: een verkeerd liggend kind en een ongelukje, en je kan één bed verschonen.

Dus het hebben van een superstrak en prachtig opgemaakt bed heb ik vooralsnog maar opgegeven. Dat komt vast wel weer als de kinderen groter zijn, en dan bedenk ik me vast dat ik vele malen liever de knuffels van warme kinderlijfjes wil dan een goed passend setje dekbedovertrekken.

De voor- en nadelen van een familiebed, wat weegt zwaarder?

Er zijn dus heus nadelen aan zo’n groot bed vol met kinderen. Soms krijg je een elleboog in je gezicht, je word wakker van gemompel en écht uitslapen is er niet meer bij. Toch zijn de voordelen wat mij betreft vele malen groter dan de nadelen.

Veel van de nadelen zouden namelijk ook bestaan als je niet samen op één kamer slaapt. Zoals onze dochter die huilend wakker wordt omdat ze uit bed valt, of ons zoontje die een knuffel nodig heeft na een nare droom. Vaak is het nu met een aai en een kus geregeld, terwijl we anders naar hun slaapkamers moesten gaan.

Het punt waar ik het meest tegenop zag, was het familiebed als er iemand ziek was. Maar nu we gewoon een slaapkamer hebben waar we prima naar kunnen uitwijken, is er eigenlijk niks aan de hand. De nadelen zijn voor ons dus minimaal.

Of een familiebed voor iedereen werkt? Vast niet. Voor ons is dit echter een ideale oplossing waarbij we én samen kunnen slapen, én iedereen een nacht kan doorslapen. Zelfs ik, als lichte slaper, lig niet langer met een half oor te luisteren of er iemand ’s nachts ligt te huilen. Want ik weet zeker: als er iets is dan merk ik het direct. En voor mij betekent dat een fijnere nacht slaap dan wanneer ze verder weg liggen.