Als je baby niet doorslaapt, is de kans groot dat je fanatiek op zoek bent naar een manier om je baby te helpen met doorslapen. Eén van de meest gehoorde adviezen is een fles kunstvoeding of rijstepap geven. Maar helpt dit echt om je kindje door te laten slapen? 

We willen allemaal graag een baby die ’s nachts doorslaapt. De definitie van doorslapen is als je kindje een stuk van 5 tot 6 uur non-stop slaapt, zonder dat hij hulp nodig heeft van zijn ouders om weer in slaap te vallen.

Omdat baby’s vaak niet doorslapen, wordt er gezocht naar oplossingen. Die lopen uiteen van je kindje in slaap laten huilen tot een fles kunstvoeding geven om ‘hun buik goed op te vullen’. Maar is dat nou echt zo goed voor je kind?

Borstvoeding vs. kunstvoeding

Allereerst even over borstvoeding. Borstvoeding is licht verteerbaar, en zal na ongeveer anderhalf uur helemaal verteerd zijn. Kunstvoeding is minder gemakkelijk verteerbaar, en gemiddeld doet een kindje er 3.5 uur over om deze helemaal te verteren.

Dit verschil is één van de redenen dat wordt gedacht dat kunstvoeding zou helpen om je baby langer te laten slapen. Het klopt inderdaad dat een borstgevoede baby vaker wakker kan worden voor een voeding dan een kindje dat alleen (of deels) kunstvoeding krijgt. Maar er speelt meer mee dan een volle maag als het gaat om slapen van je baby.

Hoe baby’s slapen

In een eerder artikel ‘hoe echte baby’s slapen in het eerste jaar‘, leg ik al uit over hoe slaap zich ontwikkelt. Hierin is te zien dat baby’s in het begin redelijk slapen, en een dip hebben rond vier maanden en rond negen á elf maanden.

Eén slaapcyclus van een baby duurt drie kwartier. Hierna worden ze kort even wakker, en daarna vallen ze weer in slaap. Het aan elkaar knopen van een slaapcyclus is iets dat een baby vanzelf leert. Het hoort net zoveel bij de ontwikkeling als wanneer een baby gaat kruipen of lopen.

Onderzoek naar doorslapen

In 2010 is er een onderzoek uitgevoerd door drs. Hawley Montgomery-Downs van de West Virgina University, waarin werd gekeken hoe goed baby’s doorsliepen. Een groep gaf exclusief borstvoeding, een groep deels borst- en deels kunstvoeding, en een groep gaf enkel kunstvoeding.

Uit dit onderzoek bleek dat er er geen enkel verschil was in hoe vaak de baby’s wakker werden. Deze groep baby’s was gevolgd voor 15 weken lang, vanaf dat ze één week oud waren. De baby’s die kunstvoeding kregen, waren net zo vaak wakker als de baby’s die borstvoeding kregen.

In 2015 volgde er een ander onderzoek van de Swansea University in Engeland. Hierbij werd gekeken naar oudere baby’s van zes tot twaalf maanden oud.

De conclusie: “Er is geen verschil gevonden in het aantal keren dat een baby ’s nachts wakker wordt of een nachtvoeding nodig heeft tussen moeders die nu borstvoeding geven of kunstvoeding. Echter: baby’s die meer melk of vast voedsel kregen gedurende de dag, dronken ’s nachts minder. Ze waren echter even vaak wakker.”

Kunstvoeding kan extra wakker worden veroorzaken

Het blijkt dus al dat er geen verschil is tussen of je baby borstvoeding of kunstvoeding krijgt. Maar het lijkt juist omgekeerd ook mogelijk te zijn: soms worden baby’s vaker wakker door kunstvoeding. De voeding, vaak gemaakt van koemelk, is namelijk heel anders van samenstelling dan melk die je als moeder aanmaakt.

Zoals al aangegeven: borstmelk verteert in ongeveer anderhalf uur, maar kunstvoeding in zo’n 3.5 uur. Dit komt door de samenstelling van de melk. Doordat dit een extra zware belasting kan zijn voor de darmen, kan een baby juist slechter gaan slapen door kunstvoeding. Ze hebben meer kramp en worden vaker wakker door buikpijn. Als de darmen al wat verder gerijpt zijn, is dit probleem minder aan de orde.

Baby’s worden niet alleen wakker van honger

De bovenstaande onderzoeken vegen het idee van tafel dat kunstvoeding helpt bij doorslapen. Baby’s worden wakker om talloze redenen. Ze hebben het koud of warm, ze willen een knuffel, ze hebben pijn in hun buik, ze zijn ergens van geschrokken of ze zijn bezig iets te verwerken dat ze overdag hebben meegemaakt.

Het is naïef om te denken dat baby’s alleen wakker worden van de honger. Ook als volwassenen worden we nog regelmatig wakker ’s nachts om allerlei redenen. Slechts zelden is het honger dat ons de keuken injaagt om snel wat te eten. Veel vaker moeten we even plassen, in een andere houding gaan liggen of zijn we wakker omdat we aan het piekeren zijn. Dit geldt hetzelfde voor onze kleintjes.

>> Lees ook: Mama, word eens wakker alsjeblieft? <<

Borstvoedende moeders slapen juist meer!

Ondanks het veel gegeven advies dat kunstvoeding zou helpen bij het doorslapen, blijkt juist dat moeders en baby’s die borstvoeding geven/krijgen, meer slapen ’s nachts.

In borstvoeding zitten namelijk allerlei hormonen, ook de hormonen die je biologische ritme bepalen. Als je ’s nachts voedt, maakt je lichaam meer prolactine aan dan overdag. Dit hormoon is erg belangrijk voor je melkproductie, maar het zorgt er ook voor dat je gemakkelijk weer in slaap valt. Samen met melatonine, het slaaphormoon, komt dit ook bij je baby terecht in de voeding.

Omdat een baby sowieso de eerste vier maanden geen biologisch ritme heeft (dit komt pas vanaf 4 maanden) heeft hij jouw hormonen nodig om te vertellen of het dag of nacht is.

Doordat de in de nacht het prolactine gehalte veel hoger is, vallen zowel jij als je baby gemakkelijk en snel weer in slaap. Door de verhoogde prolactine val je ook nog eens gelijk in een diepere slaap dan wanneer je gewoon gaat slapen. Je slaap is dus effectiever en je rust er meer van uit.

Daarnaast scheelt het dat je niet uit bed hoeft, een fles klaar hoeft te maken en niet aan kunstmatig licht wordt blootgesteld als je ’s nachts borstvoeding geeft. Ook hierdoor blijkt dat moeders die borstvoeding geven ’s nachts sneller weer inslapen dan moeders die flesvoeding geven.

>> Lees ook: Voordelen van je baby in slaap laten vallen aan de borst <<

Wil je graag meer weten over de natuurlijke ontwikkeling van slaap van je baby? In dit artikel leg ik de basis voor het eerste jaar uit: hoe echte baby’s slapen in het eerste jaar.