“Ach schat, slaapt hij nòg niet door!?” roept een vriendin uit. “Daar moet je nu toch echt wat aan gaan doen hoor, anders leert hij nooit om door te slapen!” En daarna volgt een stroom met tips, uiteenlopend van ‘lekker laten huilen’, tot ‘je moet hem een andere slaapzak aan doen.’ Maar hoe een baby slaapt (of niet) is helemaal niet gerelateerd aan je vaardigheden als ouder. Sterker nog: grootschalig onderzoek heeft die hele mythe onderuit gehaald.

Doorslapen, doorslapen en nog eens doorslapen. Tientallen boeken worden erover volgeschreven, met de meest vreselijke tips om een kind zo snel mogelijk te laten doorslapen. En als je kind niet doorslaapt? Dan heb je als ouder een grove fout gemaakt.

Je kan het zo gek niet bedenken, of je hebt het verkeerd gedaan. Je bent te liefdevol geweest, je hebt te vaak gevoed – of juist te weinig. Je hebt je kleintje laten merken dat je er voor hem bent. Er is altijd wel iets dat je als ouder verkeerd hebt gedaan als je baby ’s nachts nog wakker wordt na zes maanden.

Daarom worden er vaak oplossingen geboden. Je baby volstoppen met vast voedsel (wat geen zin heeft), inbakeren, vastbinden, laten huilen: verzin het maar en het zou een oplossing zijn voor het probleem. Maar wat blijkt nu uit onderzoek? Dat het he-le-maal niks te maken heeft met hoe jij als ouder voor je kind zorgt. Sommige baby’s slapen door, en sommige… simpelweg niet!

Wie en wat is er onderzocht?

Goed, eerst even dat onderzoek. Wat is er precies onderzocht dat deze conclusie kan worden getrokken?

Het doel van het onderzoek was om te kijken of genetische of juist omgevingsfactoren van invloed zijn op hoe een baby slaapt. Hiervoor zijn 995 tweelingen gevolgd uit Quebec (Canada). Dit waren 405 één-eiige-tweelingen, en 586 twee-eiige-tweelingen.

Van deze kinderen werden dagboeken bijgehouden. Pijlpunten waren: 6, 18, 30 en 48 maanden oud. (Oftewel: bij een half jaar, anderhalf jaar, 2,5 jaar en 4 jaar.)

Dit onderzoek is gepubliceerd door American Academy of Pediatrics. Een (betaald) uittreksel kan je hier bekijken.

Kortom: er zijn bijna 1000 tweelingen gevolgd (dus bijna 2000 kinderen!), voor zeker vier jaar lang. Van deze tweelingen is een dagboek bijgehouden waarin onder andere werd gevraagd naar slaapritmes en gewoontes.

Resultaat 1: je baby in slaap laten huilen of juist samen slapen heeft geen invloed op hoe je baby ’s nachts slaapt

Het maakte, volgens het onderzoek, niet uit of je je baby hebt ‘leren slapen’, of dat je juist samen slaapt met kleintje. Baby’s worden even vaak wakker en hebben even veel hulp van de ouders nodig om weer te kalmeren. Het enige verschil? In de eerste situatie krijgt een baby die hulp niet, in de tweede situatie wel.

Wat bepaalt dan hoe je baby slaapt? Genen. Simpelweg genen. Genen zijn verantwoordelijk voor hoe lang en hoe vaak baby’s en jonge kinderen wakker worden gedurende de nacht. Het maakte niet uit wat voor een opvoedstijl ouders er op na hielden voor de nachtelijke slaap.

Resultaat 2: hoe je baby overdag slaapt, is wèl te beïnvloeden

Die slaapjes overdag zijn wel veel beter te sturen. Het bleek namelijk dat dit veel minder met genen en veel meer met omgeving te maken heeft. Dat betekent dat je betere slaapjes overdag kan krijgen door goed te kijken naar hoe je baby of kind slaapt.

Wat helpt? Een donkere, stille kamer waar geen onderbrekingen zijn. Wat werkt voor jouw eigen baby is altijd proberen trouwens, het is niet gezegd dat wat voor jou werkt, voor je buurvrouw ook werkt. Alles onder voorbehoud ;).

Resultaat 3: rond 18 maanden is de slaap ’s nachts wèl even beïnvloedbaar door de omgeving aan te passen

Wat een erg opvallende uitkomst is, is dat rond 18 maanden de slaap ’s nachts wel beïnvloedbaar lijkt van buitenaf.

Zo blijkt dat voor èn na 18 maanden het afhankelijk was van genen of een baby/peuter doorslaapt. Maar vreemd genoeg was rond 18 maanden juist de setting waarin werd geslapen belangrijk en kon slaap beïnvloed worden door de omgeving aan te passen.

Dat betekent dat rond 18 maanden – oftewel anderhalf jaar – de ideale tijd is om je slaapgewoontes en bedrituelen aan te passen als dit niet optimaal is. Vergeet echter niet dat rond 18 maanden ook een belangrijke sprong is, dus dat kinderen dan sowieso meer wakker worden ’s nachts en juist de geruststelling nodig hebben (lees alles over hoe je dreumes slaapt rond 18 maanden hier).

Wat betekent dit voor een doodvermoeide ouder? Het is niet jouw fout!

Het is niet jouw fout hoe je kind slaapt. Ja, of wel natuurlijk, want je kleintje is een mix van jouw genen en die van een ander ;).

Maar als iemand aankomt met absurde tips, je om de oren slaat met adviezen, je vertelt dat je je baby minstens een week elke avond alleen moet laten huilen: onzin! Hoe je baby slaapt is niet jouw fout. En dat werkt ook andersom: het is dus niet de verdienste van die vriendin met een baby die rond 5 weken al 10 uur per nacht slaapt – dat is ook puur genen.

Veel te vaak wordt ons een idee aangepraat dat de slaap van je baby maakbaar is. Dat hoe je baby slaapt, een afspiegeling is van hoe goed je het doet als ouder. Dat is dus niet waar.

Dus laten we dat collectieve schuldgevoel afleggen en gewoon eerlijk zijn: sommige baby’s slapen wel of niet door. Het is werkelijk zo simpel als dat, en niet te beïnvloeden door gekke methoden.

Je baby laten huilen ’s nachts heeft geen zin

Wat ook uit de studie blijkt, is dat methodes die je baby leren om door te slapen, gewoon grote onzin zijn. Baby’s worden wakker, of baby’s slapen door. Als je een stappenplan volgt om je baby door te laten slapen, waarbij je je kleintje ’s nachts negeert, negeer je simpelweg zijn (genetisch bepaalde) behoeften.

Je leert je kindje niet beter slapen hiermee, je leert dat je niet komt als je kleintje je nodig heeft. En dus, lieve ouders, loop in vredesnaam die kamer in als je baby of je peuter ’s nachts huilt. Een kindje ’s nachts alleen laten huilen, leert je baby geen nieuwe vaardigheden aan.

Sommige baby’s zijn gewoon op zo’n manier gemaakt dat ze vaker en tot op latere leeftijd wakker worden in de nacht. En daar kan je als ouders niks aan doen. Dus flikker al die babyboeken over doorslapen maar weg.

Laat dat schuldgevoel maar los

Ik vind het heel erg dat instanties als het consultatiebureau nog steeds promoten dat een baby kan leren slapen. Dat je nog steeds allerlei boeken kan kopen met middeleeuwse methoden om je kind te leren slapen.

Dat het om de één of andere reden volkomen geaccepteerd is om een kleine, hulpeloze baby in slaap te laten huilen omdat hij dan zou leren doorslapen.

Maar ik vind het ook erg dat er kennelijk wordt gedacht dat ouders fouten maken als hun baby niet doorslaapt. Natuurlijk zijn er dingen die je kan doen om je baby te helpen een goede nacht te maken, maar een goede nacht is niet voor iedereen 12 uur non stop slapen.

Dus heb je een baby die niet doorslaapt? Slaapt je kind nou eenmaal anders dan de baby van een vriendin, broer of zus, of een buurvrouw? Lekker laten: jouw kind is uniek. En dat komt grotendeels door jouw unieke genen die je kleintje heeft meegekregen. Dus voel je alsjeblieft niet schuldig als je weer eens hoort ‘maar die van mij slaapt al heel lang door omdat ik… blablabla’. Niet jouw kind, niet jouw genen.

Zo. Punt uit. Basta.

En als iemand commentaar heeft, verwijs ze maar dat onderzoek en feliciteer ze met het geluk dat ze hebben dat hun kleintje wel doorslaapt. Meer niet. Je hoeft er helemaal niks mee. En stiekem mag je best even flink jaloers zijn op die doorslapende baby’s. Want wat zouden we dát graag willen, toch?

Wil je weten wat reële slaapverwachtingen zijn?

Daar is genoeg over te lezen! Hier een rijtje met informatie over de verschillende leeftijden.