Met tranen in haar ogen zit ze tegenover over me. “Het klopt gewoon niet! Maaike is nu negen maanden, en ik voel me nog steeds vreselijk”, zegt ze met een snik. “Ik zou nu ontzwangerd moeten zijn, ik wil me weer mezelf voelen!”. En dat klopt: na negen maanden moeder zijn, is de kans klein dat je je weer hetzelfde voelt als voor je zwangerschap. Waar komt dat door?

Het is een algemene gedachte: negen maanden om te ontzwangeren. Wat dat dan ook wezen mag.

Het is een hele mooie slogan, maar onzinnig tegelijk. Na negen maanden voel je je absoluut niet meer hetzelfde als voor je zwangerschap, wie heeft dat ooit bedacht?

De negende maand

Ik was voor het eerst moeder geworden. De eerste drie maanden waren een achtbaan, overschaduwt door de angst dat ik weer moest gaan werken. Toen ik met drie maanden weer aan het werk ging, voelde ik me verscheurd. Ik wilde helemaal niet gaan werken en mijn dochter thuis laten, maar ik kon niet anders. Maanden vol schuldgevoel en gemis sleepten zich voort. Ik hunkerde naar die negende maand.

De negende maand kwam… en ging voorbij. Ik stortte in toen er helemaal geen magisch omslagpunt was.

“Ik voel me een lege batterij”, huilde ik uit bij mijn man. “En telkens als ik iets begin op te laden, moet ik alweer door. Ik voel me zo leeg, en het klopt niet, want het is alweer negen maanden!”

Ik was op. Ik werkte, deed de dingen die ik thuis moest doen, en viel om half tien ’s avonds in bed voor een ellendige en onrustige nacht slaap.

Moeder zijn is alomvattend

Als er een baby wordt geboren, wordt er ook een moeder geboren. Ongelofelijke liefde, een kwetsbare liefde, openbaart zich in je. Maar ook twijfels, schuldgevoelens, angst, een nieuwe relatie met je partner: werkelijk alles gaat ondersteboven.

Je bent opeens niet langer meer van jezelf. Als je kind je nodig heeft, dan mag je er zijn. Als je kind valt op straat, huilt, of een nachtmerrie heeft, dan kom je. Als je net staat de douchen en je kind glijdt onderuit, dan stop je met douchen. Als je net zit te eten en je kind moet poepen, dan wordt je eten koud. Als je net lekker in bed ligt en je kind begint te huilen, dan sta je weer op.

Moeder worden heeft impact op alles wat je doet, hoe je je daarbij voelt en hoe je je tijd doorbrengt. Natuurlijk kan je soms een nachtje weg, of een avondje uit eten, maar onder aan de streep ben je nodig. Ontzettend hard nodig. Altijd en overal.

En dat voorrecht kan beklemmend en verstikkend voelen. In een maatschappij waar we zo gericht zijn op onze autonomie en eigen ‘ik’, kan moeder zijn – van levensbelang zijn – heel erg beperkend voelen.

Slapen als moeder

Na de bevalling verandert er iets in hoe je slaapt. Kon je eerder acht uur non stop doorslapen, wat er ook gebeurde? Als je moeder wordt ga je lichter slapen. Je zesde zintuig gaat aan, en wanneer je kind huilt, wordt je wakker. Maar als je in een periode zit waarin je kind veel huilt, kan het ook gebeuren dat je regelmatig zwetend overeind schiet… en het helemaal stil is.

Alison Astair, gedragstherapeut, legt uit dat we geprogrammeerd zijn dat al onze zintuigen ongelofelijk alert worden als we kinderen hebben gekregen, zodat we ze tegen (aankomend) gevaar kunnen beschermen. En dat heeft, logischerwijs, een impact op je slaap.

Maar niet alleen dat zorgt voor een slechtere nachtrust. Rond negen maanden komt je baby in een nieuwe ontwikkelingssprong terecht, waarbij verlatingsangst de boventoon voert. Daarnaast leert een kind in deze tijd vaak een nieuwe vaardigheid als kruipen – of als je een snelle loper hebt: lopen.

Tijdens de slaap van een baby, blijven de hersenen – net als die van ons trouwens – bezig met informatie verwerken. Dat levert spiertrekkingen en oefeningen op in de slaap. Geen wonder dat een baby soms in een hoek gedrukt wakker wordt – en huilt om er weer uit te worden gehaald.

Zoals ik al aangaf komt een baby rond negen maanden ook in de fase van verlatingsangst. Fatsoenlijk even douchen of alleen de deur uit kan je wel vergeten. Maar ook ’s nachts trekt deze ontwikkeling zich door: je kind beseft nu dondersgoed dat je van de aardbodem afwandelt als je zijn kamerdeur achter hem dichttrekt. En dus controleert hij meermaals per nacht vol enthousiasme of je nog in de buurt bent.

(Het is trouwens geen goed idee om je baby in deze periode te laten huilen ’s nachts. Je kleintje heeft je liefhebbende en geruststellende aanwezigheid keihard nodig om met een gevoel van veiligheid en vertrouwen door deze periode heen te komen. Leg desnoods een matras bij hem op de kamer zodat je naast hem kan slapen, maar probeer hem niet alleen te laten met zijn angsten. Hij leert er niks positiefs van als je hem laat huilen. Daarover in een andere blog binnenkort meer.)

Kortom: rond negen maanden is je slaap nog steeds niet zoals hij ooit geweest is – en dat zal waarschijnlijk ook niet meer gebeuren. Een vreselijke kater voor alle jonge moeders die dachten dat we met negen maanden toch wel van die ellendige periode van weinig slaap af zijn.

>> Lees ook: Hoe echte baby’s slapen in het eerste jaar <<

Negen maanden ontzwangeren: onzin!

Er bestaan geen negen maanden op, negen maanden af. Misschien zijn na negen maanden je hormonen weer in het gareel, maar het is domweg beledigend om te zeggen dat een vrouw alleen maar uit haar hormonen bestaat.

Als je baby wordt geboren, wordt er ook een moeder geboren. Een rol waarin schuldgevoel, een gevoel van onmacht en tekortschieten een grote rol spelen. Een rol waar je nooit even pauze van kan nemen – zelfs als je een avondje weg bent niet.

Een rol waarin jouw eigen emoties vaak afhangen van die van je kind. Is je kind blij? Dan jij ook. En is je kind verdrietig? Dikke kans dat jij dat ook bent.

Je verliest grip op je tijd, je nachten, je maaltijden, je avondje bankhangen met je goede boek of fijne serie. En als je wordt gebeld op je werk dat je kind ziek is, dan ook op je werk. Je kan wanhopig proberen daar weer grip op te krijgen, maar je kan ook proberen het een beetje los te laten.

De tijd vliegt voorbij, en is het niet met negen maanden, dan komt het wel met anderhalf jaar. Langzamerhand komt je energie terug, gaan de nachten weer beter (tot je je kind probeert zindelijk te krijgen ’s nachts, maar dat is weer een later zorg), voel je je weer wat meer baas in eigen lichaam.

Maar die negen maanden… laat die negen maanden maar los. Dat is onzinnig.